Halka Haddeleme Nedir?
Halka haddeleme bir sıcak şekillendirme çeşidi olup, sıcak haldeki iş parçasının dönen iki silindir şeklindeki merdane arasında sıkıştırılarak, halka formunda iş parçalarının imal edilmesi işlemidir. Bu işlemin en önemli özelliği kaynaksız dairesel parçaların imal edilmesini sağlamaktır.Stok haldeki sıcak malzeme yeterli boyda kesilir,preslenerek bir miktar düzleştirme işlemi uygulanır, halka haddeleme öncesi kesme kalıbında zımba ile ortasından delinir. Bu işlem ile iç haddeleme silindiri için yuva açılmış olur. Ortası delik iş parçası forklift yardımıyla halka haddeleme tezgahına taşınır.Tezgaha yerleştirilen sıcak çelik kütlesi içine iç silindir yuvalanır.
İç merdane ve dış büyük merdane arasına sıkıştırılan haddelenecek metal kütle, ana dış silindirin döndürme hareketi ile beraber dönme hareketi yapar.İç merdane ve dış merdane zıt yönde dönerler. İç merdane avare dönmektedir ancak iş parçasına basınç uygulamaktadır ve iç merdanenin bağlı olduğu platform konum değiştirebilir.İç merdanenin bu hareketi, halka haddeleme yapılan malzemenin iç ve dış çapını belirler. Bu sırada beraber dönen daha ufak dış kılavuz silindirleri şekil verilen çeliğe çeşitli noktalardan temas ederek destek olur. Bu destek işlemi malzemedeki ovalliğin önüne geçerek daireselliği sağlar; halka haddeleme işlemi yapılan malzeme her noktasında sabit çapa sahip olur.
Haddeleme işlemi sırasında dönme hareketini sağlayan büyük merdanenin karşı konumunda yer alan altlı üstlü konik silindirler malzeme kesit kalınlığını belirler ve malzeme alt ve üst düzlemselliğini sağlar.Konik şekilleri her kalınlıktaki iş parçasına düzgün uyum göstermelerini sağlar. Tüm bu işlemler hidrolik sistemler vasıtasıyla gerçekleşir. Günümüz halka haddeleme makineleri bilgisayar kontrollüdür. Bilgisayar ara yüzünde halka haddeleme yapılan malzemenin iç ve dış çapı,kesit kalınlıkları,silindir merdane devirleri ve uygulama basınçları gibi değerler okunur.
Halka haddeleme ile şekil verilen iş parçalarında malzeme mekanik özellikleri oldukça iyidir. İş parçaları kaynaksız olduklar için mukavemetleri oldukça yüksektir. Malzeme tanecik büyüklükleri,şekilleri ve oryantasyonu oldukça iyidir. Halka haddeleme büyük rulmanların dairesel parçalarının üretilmesinde, yine benzer şekilde büyük basınçlı kapların üretilme sürecinde, uçak motorlarının türbinlerinde büyük çaplı dairesel parçalarının imalatında kullanılır.
Halka haddeleme, dairesel kesitli eksiz halkalar üretmek için kullanılan bir üretim sürecidir. Büyük çaplı ve kalın et kalınlığına sahip halkalar üretmek için kullanılan sıcak şekillendirme işlemidir.
Halka haddeleme işleminde, iki silindir arasına bir boş halka yerleştirilir ve silindirler, boş halkaya basınç uygulayarak deforme olmasına ve silindirlerin şeklini almasına neden olur. Silindirler tipik olarak dikey veya yatay bir konfigürasyonda düzenlenir ve boş halka, silindirlerden geçerken döndürülür.
Aşağıdakiler de dahil olmak üzere birkaç tür halka haddeleme işlemi vardır:
Eksenel halka haddeleme: Bu işlemde, ham halka dikey olarak düzenlenmiş iki silindir arasında yuvarlanır ve silindirler, ham halkaya eksenel yönde basınç uygular.
Radyal halka haddeleme: Bu işlemde, ham halka yatay olarak düzenlenmiş iki silindir arasında yuvarlanır ve silindirler, ham halkaya radyal yönde basınç uygular.
Planet halka haddeleme: Bu süreçte, boş halka, bir gezegen konfigürasyonunda düzenlenmiş üç makara arasında haddelenir. Silindirler, dairesel kesitli eksiz bir halka oluşturarak, her yönden boş halkaya basınç uygular.
Halka haddeleme, rulmanlar, dişliler ve flanşlar dahil olmak üzere çeşitli uygulamalar için halkalar üretmek için kullanılır. Tek tip bir kesite sahip yüksek mukavemetli, yüksek kaliteli halkalar üretme kabiliyeti ile bilinir.
Aşağıda halka haddeleme işlemini baştan sona gösteren bir videoyu seyredebilirsiniz.
Bu yazı halka haddeleme (Ring rolling) ve halka haddeleme tezgahları (Ring rolling mill) hakkında bilgi vermek amacıyla hazırlanmıştır.
0 yorum:
Yorum Gönder